Ćwiczenia sprawności motorycznej
- Kształcenie sprawności motorycznej:
Przykłady ćwiczeń · motoryki dużej:
> wstawanie, siadanie, przykucanie,
Ø sięganie po przedmioty wskazane przez rodzica,
Ø przekładanie przedmiotów z jednego pudełka do drugiego,
Ø podnoszenie przedmiotów i kładzenie ich w wyznaczone miejsce,
Ø toczenie, chwytanie, kopanie piłki,
Ø podrzucanie piłki, większej zabawki,
Ø podrzucanie mniejszej zabawki np. woreczka,
Ø pchanie przed sobą zabawek na kółkach,
Ø chodzenie po wyznaczonym torze (prosta ścieżka, omijanie przeszkód),
Ø skakanie obunóż, na jednej nodze – zabawa „jestem wróbelkiem”
Ø stanie na jednej nodze – „jestem bocianem”.
- Ćwiczenia kształtujące postawę dziecka:
Ø „Siedzę dobrze i wygodnie” – ćwiczenia podczas siedzenia na krześle, na podłodze, na poduszce,
Ø „Dbam o moje plecy” – leżenie na plecach, opieranie się o ścianę – „trzymam ścianę” (ćwicz. z wyczuwaniem pleców), „oglądam gwiazdy na niebie” – ćwicz. w chodzeniu w postawie wyprostowanej.
- Ćwiczenia w chodzeniu i bieganiu:
Ø „chodzę głośno” – tupanie na boso – wyczuwanie swoich nóg i stóp
Ø „chodzę cicho” – chodzenie na palcach,
Ø „jestem kukiełką” – chodzenie na sztywnych nogach,
Ø „jestem clownem” – chodzenie na miękkich nogach,
Ø „uwaga kałuża” – przeskakiwanie napotkanych przeszkód,
Ø chodzenie boso po różnych powierzchniach –np. miękkiej, szorstkiej, zimnej itp.,
Ø bieganie po wyznaczonej ścieżce,
Ø bieganie „dookoła jeziora” – bieganie po obwodzie koła,
Ø bieganie slalomem.
- Ćwiczenia równoważne:
Ø „Idę po wąskiej dróżce” – chodzenie po wąskim prostym lub krętym torze wyznaczonym np. pomiędzy krzesłami
Ø „Idę po mostku” – chodzenie po wyznaczonej linii, obok taśmy,
Ø wchodzenie pod górkę, zbieganie z górki,
Ø wchodzenie i schodzenie po schodach bez trzymania się poręczy,
Ø wspinanie się na drabinki, chodzenie po belce, zjeżdżanie na zjeżdżalni – wszelkiego rodzaju zabawy na placu zabaw.
- Ćwiczenia na czworakach:
Ø „jestem kotem, konikiem,…” – naśladowanie chodu zwierząt,
Ø „przechodzenie pod mostkiem” – przechodzenie pod różnymi przeszkodami np. pod krzesłem
Ø „kot omija kałuże” – omijanie przeszkód w pozycji na czworakach,
Ø „jestem żabką” – skakanie w kuckach,
Ø „jestem żołnierzem” – czołganie się pod różnymi przeszkodami,
Ø Turlanie się – dziecko próbuje się turlać samodzielnie, a następnie jest turlane przez drugą osobę.
- Ćwiczenia w toczeniu i rzucaniu:
Ø upuszczanie i podnoszenie woreczka, piłki lub wybranej zabawki,
Ø dowolne podrzucanie i rzucanie piłeczki, woreczka,
Ø rzucanie piłeczki oburącz do dużego pojemnika z dowolnej a następnie wyznaczonej odległości
Ø rzucanie piłeczki jedna ręką w dowolne miejsce i do celu – zaczynamy od ręki bardziej sprawnej,
Ø turlanie, toczenie piłki do celu – w chodzeniu i bieganiu,
Ø kopanie piłki – dowolnie i do celu, z dowolnej a potem z wyznaczonej odległości.
- Ćwiczenia rąk:
Ø wymachy obu rąk do przodu, do tyłu, pojedynczo
Ø krążenie ramion, poklepywanie ramion,
Ø uderzanie rękoma o podłoże,
Ø kreślenie dowolnych kształtów w powietrzu,
Ø kreślenie dużych płynnych ruchów w powietrzu: prostych, falistych, okrągłych.
Przykłady ćwiczeń motoryki małej (czyli usprawnienie dłoni, palców, nadgarstka):
Ø przewlekanie sznurków, tasiemek przez różne rzeczy i otwory, pociąganie za sznurki,
Ø zbieranie drobnych elementów (monety, ziarenka, guziki) – dwoma palcami kciukiem i wskazującym,
Ø ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu,
Ø dotykanie przedmiotów o różnej fakturze,
Ø ćwiczenia dłoni – krążenie, uderzanie (np. delikatne stukanie o podłogę, ścianę, kolana, stolik) pocieranie, zaciskanie i otwieranie dłoni,
Ø ściskanie miękkiej piłeczki lub gąbki,
Ø otwieranie i zamykanie pudełek, odkręcanie i zakręcanie słoików, butelek,
Ø wkładanie i wyjmowanie przedmiotów do pudełka z patrzeniem i bez patrzenia,
Ø trzymanie w ręku łyżki i nabieranie na nią niewielkich przedmiotów np. grochu,
Ø zabawy z wlewaniem, przelewaniem, strzepywaniem wody z palców,
Ø kreślenie obszernych, swobodnych ruchów palcem lub patykiem na tackach z kaszą manną,
Ø układanie obrazków z dwóch, trzech części nakładając na wzór,
Ø lepienie z masy solnej, plasteliny prostych kształtów: rogalików, węży, kiełbasek, kulek,
Ø układanie na sylwetkę postaci ludzkiej plasteliny ze zwróceniem szczególnej uwagi na poszczególne części ciała: głowę, tułów, ręce, nogi, uszy, oczy…
Ø malowanie jednym palcem i całą dłonią na dużej powierzchni papieru,
Ø rysowanie na różnych formatach papieru z wykorzystaniem całej powierzchni arkusza,
Ø wydzieranki z kolorowego papieru, gazet na dowolny temat,
Ø stemplowanie różnymi przedmiotami, pozostawiającymi ślady (korki, gumki, warzywa np. przekrojony ziemniak, por),
Ø stukanie czubkami palców (naśladowanie gry na fortepianie),
Ø malowanie pęczkiem waty,
Ø składanie papieru –technika orgiami – polecam serię książek Doroty Dziamskiej na ten temat np. „Magiczne kółeczka”,
Ø wodzenie palcem (wokół pospolitych przedmiotów domowych), w powietrzu, po wzorze,
Ø pogrubianie prostych wzorów i konturów prostych kształtów (lini, kół, szlaków) np. za pomocą flamastra,
Ø zamalowywanie dowolnej i ograniczonej powierzchni – wypełnianie dużych wzorów (farbą, kredą, węglem, pisakami)
Ø haftowanie na tekturkach z dziurkami
Ø tasowanie kart i ich układanie w dłoni lub gra np. w Piotrusia
Ø wiązanie supełków i rozplątywanie ich,
Ø rysowanie jednocześnie obiema rękoma dużych wzorów np motyl, dom, choinka, koło, serce.
Ø cięcie nożyczkami z uwzględnieniem stopniowania trudności (cięcie po linii prostej, po falistej, wycinanie form geometrycznych, wycinanie konkretnych obrazków),
Ø wykonywanie np. liter z drutu, układanie kształtów figur geometrycznych
Ø ,,solenie” tzw. Kruszenie i rozsypywanie soli, kaszy, piasku po tacy, przy pomocy drobnych ruchów palców.
- Ćwiczenia grafomotoryczne - usprawniają drobne ruchy ręki ułożonej w pozycji jak przy pisaniu:
> kreślenie prostych linii łączących wyznaczone punkty,
Ø malowanie kredkami konturowych rysunków,
Ø kreślenie linii w ograniczonym polu,
Ø kopiowanie rysunków przez kalkę lub np. papier śniadaniowy,
Ø rysowanie szlaczków i wzorów z elementów liter,
Ø wypełnianie określonych konturów kolorem za pomocą kresek pionowych i poziomych lub ukośnych,
Ø rysowanie szlaczków literopodobnych w liniaturze zwiększonej lub markerem na folii
· Usprawnianie poziomu pisania:
a) Ćwiczenia prawidłowego uchwytu i sposobu trzymania ołówka:
- wykonywanie ćwiczeń z zakresu małej motoryki
b) Ćwiczenia zdolności do kontrolowania siły nacisku ręki dziecka w trakcie pisania:
- obrysowywanie konturów rysunków w pozycji stojącej nad stołem, gdy ręka dziecka swobodnie zwisa ku dołowi,
- wykonanie ćwiczeń graficznych przy użyciu różnych narzędzi: kredy, kredek woskowych, węgla rysunkowego, pędzla, ołówka, długopisu, pióra, mazaków różnej grubości.
c) Ćwiczenia relaksacyjne- w okresie przerw w ćwiczeniach graficznych:
- zaciskanie pięści i rozwieranie dłoni na przemian wraz z uświadamianiem sobie stanu napięcia mięśniowego i rozluźnienia,
- zabawy ruchowe tj. pryskanie wodą, otrzepywanie rąk z wody, wytrzepywanie wody z rękawa, otrząsanie się z wody.
d) Wytwarzanie nawyków ruchowych związanych z kierunkiem pisania:
- kreślenie linii z zachowaniem kierunku ruchu,
- linie pionowe- od góry ku dołowi,
- linie poziome- do lewej ku prawej,
- rysowanie kół- niezgodnie z ruchem wskazówek zegara (podobnie jak literę ,,O”),
- zaznaczanie kolorowego marginesu na lewo, np. każdej strony zeszytu (ewent. rysowanie np. słoneczka, które wskazuje drogę),
- rysowanie szlaczków od strony lewej ku prawej,
- gry i zabawy rysunkowe wymagające zachowania tego kierunku.